Cúm mùa: Dấu hiệu nhận biết, cách chăm sóc và khi nào cần đến bệnh viện?

Cúm mùa là bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính thường gặp, xuất hiện quanh năm nhưng tăng mạnh vào mùa đông – xuân. Bệnh gây ra bởi các virus cúm đang lưu hành như A/H1N1, A/H3N2 và cúm B, dễ lây trong cộng đồng qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus.

Hầu hết các trường hợp cúm diễn biến nhẹ và tự khỏi, nhưng bệnh có thể trở nặng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch. Vì vậy việc nhận biết sớm triệu chứng, chăm sóc đúng cách và đi khám kịp thời rất quan trọng.

1. Cúm mùa là gì?

Cúm mùa là bệnh do virus cúm gây ra, lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp. Sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh, thời gian ủ bệnh thường kéo dài 1–4 ngày. Bệnh có thể lây lan nhanh trong gia đình, trường học, cơ quan, khu dân cư nếu không áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng ngừa.

2. Biểu hiện thường gặp của cúm

Theo Hướng dẫn của Bộ Y tế, các triệu chứng của cúm thường xuất hiện đột ngột, gồm:

• Sốt hoặc ớn lạnh

• Đau đầu, đau cơ, mệt mỏi

• Ho khan

• Đau họng

• Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi

Ở trẻ em có thể gặp thêm:

• Buồn nôn, nôn

• Tiêu chảy

Phần lớn người bệnh sẽ đỡ sau 3–5 ngày, tuy nhiên ho và mệt có thể kéo dài hơn.

Dấu hiệu cúm nặng

Cần đặc biệt lưu ý các biểu hiện sau vì có thể gợi ý viêm phổi hoặc suy hô hấp:

• Khó thở, thở nhanh, thở gắng sức

• Đau tức ngực

• Tím môi, tím đầu chi

• Lơ mơ, ngủ nhiều khó đánh thức

• Sốt cao liên tục hoặc sốt trở lại sau khi đã hạ

Ở người có bệnh nền (tim mạch, phổi mạn tính, đái tháo đường…), cúm có thể làm bệnh nền bùng phát nặng hơn.

3. Chăm sóc người mắc cúm tại nhà

Đa phần người bệnh có thể theo dõi và chăm sóc tại nhà nếu không xuất hiện dấu hiệu cảnh báo. Một số nguyên tắc quan trọng:

Nghỉ ngơi và bù nước

• Nghỉ ngơi hợp lý, tránh hoạt động gắng sức

• Uống đủ nước: nước lọc, điện giải, nước hoa quả

• Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu

Giảm triệu chứng

• Sử dụng thuốc hạ sốt chứa paracetamol đúng liều theo hướng dẫn

• Không dùng aspirin cho trẻ em

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý, giữ ấm cơ thể

Hạn chế lây lan

• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác

• Che miệng khi ho, hắt hơi

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn

Lưu ý: Không tự ý dùng kháng sinh, vì kháng sinh không có tác dụng đối với virus cúm.

4. Khi nào cần đến bệnh viện?

Bộ Y tế khuyến cáo đi khám ngay nếu xuất hiện một trong các dấu hiệu:

Ở người lớn:

• Khó thở, thở nhanh

• Đau tức ngực

• Sốt cao > 48–72 giờ không giảm

• Mệt nhiều, ăn uống kém

• Tím môi, da tái lạnh

Ở trẻ em:

• Thở nhanh, co kéo lồng ngực

• Bú kém, bỏ bú, nôn nhiều

• Li bì hoặc quấy khóc liên tục

• Co giật

• Sốt cao không hạ hoặc sốt lại

Những dấu hiệu này có thể cảnh báo diễn biến nặng như viêm phổi, suy hô hấp hoặc bội nhiễm, cần được bác sĩ xử trí kịp thời.

5. Phòng bệnh cúm mùa

Tiêm vắc xin cúm hàng năm

Biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng. Khuyến cáo tiêm cho:

• Trẻ nhỏ

• Người ≥ 65 tuổi

• Phụ nữ mang thai

• Người có bệnh nền mạn tính

• Nhân viên y tế

Vệ sinh phòng bệnh

• Rửa tay thường xuyên

• Đeo khẩu trang nơi đông người

• Vệ sinh bề mặt thường xuyên tiếp xúc

• Mở cửa thông thoáng không gian sống

Nâng cao sức khỏe

• Ăn uống đủ chất

• Tập luyện phù hợp

• Ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng

Cúm mùa là bệnh phổ biến nhưng không nên chủ quan. Việc nhận biết triệu chứng, chăm sóc đúng cách, khám sớm khi có dấu hiệu nặng và chủ động tiêm vắc xin cúm hàng năm là những biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc hiện tại có đủ loại vắc xin phòng cúm mùa.

Hãy đến ngay Phòng Tiêm Chủng – Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc để được tư vấn và tiêm vắc xin kịp thời.

Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay:

Hotline tiêm chủng: 0859.573.115 / Hotline CSKH: 0911.553.115

Hotline Cấp cứu 24/7: 0859.873.115

Địa chỉ: Km số 9, đường tránh Vĩnh Yên, xã Tề Lỗ, tỉnh Phú Thọ

Phòng khám Sản – Nhi: 394 Đường Mê Linh, Phường Vĩnh Phúc, tỉnh Phú Thọ

Email: chamsockhachhang.sannhivp@gmail.com

Fanpage | Zalo | YouTube: Bệnh Viện Sản Nhi Vĩnh Phúc

Nguồn tham khảo 

• Bộ Y tế. Quyết định 1840/QĐ-BYT ngày 03/6/2025 – Tài liệu chuyên môn Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cúm mùa.

• WHO. Clinical Practice Guidelines for Influenza (2024).

• WHO. Guidelines for the Clinical Management of Severe Influenza (2021).