BƠM SURFACTANT BẰNG KỸ THUẬT LISA: GIẢI PHÁP HIỆU QUẢ TRONG ĐIỀU TRỊ SUY HÔ HẤP Ở TRẺ SINH NON

Sinh non là một vấn đề sức khỏe toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2023), mỗi năm có khoảng 15 triệu trẻ sinh non, và con số này có xu hướng gia tăng. Sinh non là nguyên nhân hàng đầu của tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, chiếm hơn 1 triệu ca tử vong mỗi năm.

Tại Việt Nam, tỷ lệ sinh non được ghi nhận khoảng 6,5% tổng số trẻ sinh, với số lượng lớn cần hỗ trợ hô hấp trong giai đoạn ngay sau sinh. Trong đó, Hội chứng suy hô hấp do thiếu hụt surfactant (RDS) là nguyên nhân trực tiếp gây khó thở nặng, ngừng thở, toan máu và tử vong.

Suy hô hấp (Respiratory Distress Syndrome – RDS) là bệnh lý thường gặp và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sinh non.

Với sự phát triển của hồi sức sơ sinh hiện đại, kỹ thuật bơm surfactant ít xâm lấn – LISA (Less Invasive Surfactant Administration) đang trở thành phương pháp được khuyến cáo tại nhiều quốc gia, giúp giảm tỷ lệ đặt nội khí quản, giảm biến chứng và cải thiện tiên lượng hô hấp dài hạn cho trẻ.

1. Surfactant là gì và vì sao trẻ sinh non dễ suy hô hấp?

Surfactant là chất hoạt diện do phổi tiết ra giúp duy trì độ giãn nở phế nang. Trẻ sinh non, đặc biệt dưới 34 tuần, có lượng surfactant thấp khiến phế nang xẹp dễ dàng, gây khó thở, tím tái, giảm oxy máu và tiến triển thành suy hô hấp nặng.

Khi thiếu surfactant:

• Phế nang xẹp – mở lại khó khăn

• Tăng công thở

• Giảm trao đổi khí

• Nguy cơ nhiễm toan – ngừng thở – tử vong

Bổ sung surfactant sớm giúp cải thiện đáng kể chức năng hô hấp và tỉ lệ sống còn của trẻ sinh non.

2. Kỹ thuật LISA là gì?

LISA (Less Invasive Surfactant Administration) là kỹ thuật đưa surfactant vào khí quản qua ống thông mảnh (catheter) trong khi trẻ vẫn tự thở và được hỗ trợ CPAP, không cần đặt nội khí quản.

Điểm khác biệt so với kỹ thuật truyền thống

3. Khi nào trẻ cần bơm surfactant bằng kỹ thuật LISA?

Theo European Consensus Guidelines 2022 – 2023, trẻ được bơm surfactant được chỉ định khi:

• Trẻ sinh non <34 tuần có dấu hiệu suy hô hấp

• X-quang phổi có hình ảnh RDS

• FiO₂ yêu cầu ≥ 0,30 khi hỗ trợ CPAP

• Trẻ tự thở nhưng thở nhanh, co kéo, rên rỉ

Không chỉ định khi: Trẻ ngừng thở hoặc không tự thở hiệu quả; Dị dạng đường thở; Cần đặt nội khí quản cấp cứu.

4. Hiệu quả vượt trội của bơm surfactant kỹ thuật LISA

Giảm đáng kể nhu cầu đặt nội khí quản: Giảm 30–50% so với kỹ thuật truyền thống, Giảm sang chấn đường thở và biến chứng thở máy

Các nghiên cứu tại Đức, châu Âu và khu vực châu Á – Thái Bình Dương cho thấy giảm tỷ lệ loạn sản phổi hoặc nguy cơ tử vong tới 20-30%

Ổn định hô hấp nhanh: Nhịp thở giảm; Giãn nở phổi tốt; Giảm FiO₂ trong 30–60 phút đầu

Rút ngắn thời gian nằm viện: Trẻ sử dụng kỹ thuật LISA thường ít cần hỗ trợ thở máy, hồi phục nhanh hơn, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện

5. Bơm surfactant bằng kỹ thuật LISA tại Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc

Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc đã triển khai kỹ thuật LISA trong chăm sóc trẻ sinh non suy hô hấp tại đơn vị Sơ sinh – Hồi sức sơ sinh. Nhờ trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ – điều dưỡng được đào tạo chuyên sâu, kỹ thuật đạt hiệu quả cao trong:

• Hỗ trợ hô hấp sớm

• Giảm tỉ lệ chuyển tuyến

• Giảm gánh nặng điều trị cho gia đình

• Tăng tỉ lệ sống khỏe mạnh cho trẻ sinh non

Kỹ thuật bơm surfactant bằng kỹ thuật LISA là bước tiến quan trọng trong hồi sức sơ sinh hiện đại, mang lại hiệu quả vượt trội trong điều trị suy hô hấp ở trẻ sinh non. Phương pháp giúp hạn chế xâm lấn, giảm biến chứng và cải thiện chất lượng sống lâu dài cho trẻ.

Bệnh viện ưu tiên các kỹ thuật ít xâm lấn, thân thiện với trẻ, phù hợp xu hướng điều trị hiện đại của WHO và các tổ chức Nhi khoa quốc tế,  áp dụng các kỹ thuật tiên tiến nhất trong chăm sóc trẻ sinh non, đặc biệt là LISA, nhằm mang lại kết quả điều trị tối ưu, an toàn và nhân văn cho người bệnh.

Thông tin liên hệ BỆNH VIỆN SẢN NHI VĨNH PHÚC

Hotline CSKH: 0911.553.115

Hotline Cấp cứu 24/7: 0859.873.115

Địa chỉ: Km số 9, đường tránh Vĩnh Yên, xã Tề Lỗ, tỉnh Phú Thọ

Phòng khám Sản – Nhi: 394 Đường Mê Linh, Phường Vĩnh Phúc, tỉnh Phú Thọ

Email: chamsockhachhang.sannhivp@gmail.com

Fanpage | Zalo | YouTube: Bệnh Viện Sản Nhi Vĩnh Phúc