VIÊM THANH QUẢN CẤP Ở TRẺ EM: DẤU HIỆU NHẬN BIẾT & CÁCH PHÒNG BỆNH
1. Viêm thanh quản cấp là gì?
Viêm thanh quản cấp (Acute laryngitis) là tình trạng viêm cấp tính niêm mạc thanh quản, thường xảy ra sau nhiễm virus đường hô hấp trên. Bệnh gặp nhiều nhất ở trẻ từ 6 tháng – 6 tuổi, đặc biệt 1–3 tuổi, khi cấu trúc thanh môn còn mềm, dễ phù nề.
Theo WHO (2023), viêm thanh quản là nguyên nhân phổ biến gây khó thở cấp ở trẻ nhỏ, chỉ đứng sau viêm tiểu phế quản. Hầu hết diễn tiến nhẹ, nhưng một số trẻ có thể rơi vào suy hô hấp nếu không phát hiện sớm.
2. Nguyên nhân thường gặp
2.1. Do virus (chiếm > 90%)
-
Parainfluenza typ 1, 2, 3 (phổ biến nhất)
-
Virus cúm A, B
-
Adenovirus
-
RSV
-
Rhinovirus
2.2. Các yếu tố làm bệnh dễ xuất hiện
-
Trẻ dưới 3 tuổi (đường thở nhỏ → dễ phù nề)
-
Thời tiết lạnh – khô
-
Khói thuốc lá, bụi, ô nhiễm
-
Trào ngược dạ dày – thực quản
-
Sức đề kháng kém hoặc vừa mắc viêm mũi họng
3. Cơ chế gây khó thở ở trẻ
Virus làm phù nề vùng dưới thanh môn (subglottic) – nơi đường kính khí quản của trẻ chỉ khoảng 4–5 mm.
→ Chỉ cần phù nề thêm 1 mm cũng làm giảm tới 50–70% lưu lượng khí thở.
→ Trẻ xuất hiện: thở rít, ho ông ổng, khàn tiếng, khó thở.
Càng ho – khóc → càng phù nề → khó thở nặng hơn.
4. Dấu hiệu nhận biết viêm thanh quản cấp
4.1. Triệu chứng thường gặp
-
Khàn tiếng hoặc mất tiếng
-
Ho ông ổng (như tiếng chó sủa)
-
Sốt nhẹ, chảy mũi
-
Tiếng thở rít khi hít vào
-
Trẻ ngủ kém, dễ kích thích
-
Bú kém hoặc bỏ bú
4.2. Dấu hiệu nặng – cần đi viện ngay
-
Thở rít liên tục khi trẻ đang yên tĩnh
-
Co kéo hô hấp: hõm ức – liên sườn
-
Tím quanh môi
-
Trẻ lừ đừ, ngủ gà
-
Không thể uống hoặc bú
5. Làm gì để phòng bệnh?
- Giữ ấm cổ – ngực khi trời lạnh
- Hạn chế khói thuốc, bụi, ô nhiễm
- Tiêm phòng đầy đủ: cúm, bạch hầu
- Tăng cường dinh dưỡng, vệ sinh mũi họng
- Tránh để trẻ khóc kéo dài hoặc la hét quá mức
Phần lớn trẻ mắc viêm thanh quản cấp hồi phục hoàn toàn sau khoảng 3–5 ngày khi được chăm sóc đúng cách, tuy nhiên một số trường hợp có thể tái phát, đặc biệt trong thời tiết lạnh hoặc khi trẻ có cơ địa dị ứng, viêm mũi họng kéo dài.
Các biểu hiện nặng như thở rít liên tục, co kéo cơ hô hấp, tím tái, bỏ bú hoặc ngủ gà là những dấu hiệu cảnh báo suy hô hấp tiến triển và có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.
Vì vậy, phụ huynh cần theo dõi sát diễn tiến hô hấp của trẻ, hạn chế kích thích, giữ ấm và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường nhằm đảm bảo an toàn và giảm tối đa nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
Thông tin liên hệ BỆNH VIỆN SẢN NHI VĨNH PHÚC
Hotline CSKH: 0911.553.115
Hotline Cấp cứu 24/7: 0859.873.115
Địa chỉ: Km số 9, đường tránh Vĩnh Yên, xã Tề Lỗ, tỉnh Phú Thọ
Phòng khám Sản – Nhi: 394 Đường Mê Linh, Phường Vĩnh Phúc, tỉnh Phú Thọ
Email: chamsockhachhang.sannhivp@gmail.com
Fanpage | Zalo | YouTube: Bệnh Viện Sản Nhi Vĩnh Phúc
Tài liệu tham khảo
- Trần Minh Điển, Lê Thị Hồng Hanh. Chẩn đoán và điều trị bệnh lý hô hấp nhi khoa. NXB Y học; 2022.
- Cherry J.D. Croup (Laryngotracheobronchitis) in Children. N Engl J Med. 2019;381:65–73.
- Bjornson C.L., Johnson D.W. Croup in children. Lancet. 2013;381(9865):1138–1147.
- AAP Subcommittee on Diagnosis and Management of Croup. Clinical Practice Guideline: Diagnosis and Management of Croup. Pediatrics. 2015;136(4):e1367–e1373.
